Het ware horen

Inleiding

Wij mogen als mensen gaan beantwoorden aan de bedoeling van God met ons leven. Een juiste visie op wie God is, op wie wij zelf zijn, alsmede op het doel van God met mensen is hierbij onontbeerlijk. Daarnaast dienen wij vanuit deze visie te gaan leven; in de praktijk van alledag zal het tevoorschijn mogen komen. Leer en leven dienen met elkaar overeen te stemmen. In de komende artikelen willen wij stilstaan bij de praktijk van het dagelijks leven, in en vanuit de geestelijke wereld. In eerste instantie zullen we ons gaan bezighouden met de vermogens om van buitenaf komende informatie in ons op te nemen: horen en zien.

Twee werelden

De mens is geschapen voor een leven in twee werelden tegelijk; daartoe heeft hij een geestelijk en een natuurlijk lichaam. Het waarnemen vindt dus ook in twee werelden plaats: met geestelijke en natuurlijke oren en ogen. Zijn wij ons dat bewust? Beseffen wij wat er juist in de geestelijke wereld op ons afkomt en via geestelijke oren en ogen ongemerkt naar binnen wil dringen? Als wij blijven zien op wat ‘voor ogen’ is en slechts letten op dingen die op aarde kunnen worden waargenomen, zullen we vele dingen niet kunnen onderkennen, doorzien of begrijpen. Een bewust leven in en vanuit de geestelijke wereld is dan onmogelijk.
Wij willen niet behoren tot degenen waarvan Jezus zei, dat zij ziende niet zien en horende niet horen of begrijpen (Mat.13:13). Wij willen leven als discipelen van Jezus, van wie Hij zegt: Maar uw ogen zijn zalig omdat zij zien en uw oren, omdat zij horen (vs.16). Daarom willen wij het evangelie van Jezus Christus op alle terreinen van het leven toepassen en volledig besef gaan krijgen van de werkelijkheid in de geestelijke wereld.
In dit artikel zullen we ingaan op het horen; de volgende keer zal het gezichtsvermogen worden uitgewerkt.

Horen

Wat gebeurt er als wij iets horen? In de wetenschap heeft men de werking van het gehoororgaan bestudeerd en het proces van ‘horen’ geanalyseerd. De geluidsbron produceert bepaalde trillingen die door het oor kunnen worden opgevangen, waarna er een boodschap wordt doorgestuurd naar de hersenen.
In de geestelijke wereld gebeurt iets overeenkomstigs; het zichtbare is immers een weergave, een schaduw van het onzichtbare. Ook daar kunnen we spreken van een ‘boodschap’ vanuit een bepaalde bron, die met het geestelijk oor kan worden opgevangen en doorgegeven.
Deze twee ‘lijnen’ lopen niet onafhankelijk van elkaar: de mens leeft in twee werelden tegelijk en zal dus ook in twee werelden tegelijk kunnen horen en zien. De natuurlijke oren en de geestelijke oren van de mens vangen tezamen de boodschap op. In het wezen van de mens komen deze lijnen bij elkaar; daar wordt het verwerkt.

Enkele voorbeelden

In Genesis 45:26 lezen we: Toen zij (de broeders van Jozef) hem (Jacob) vertelden: Jozef leeft nog... bleef zijn hart er koud onder, want hij kon het niet geloven. Vanuit de geestelijke wereld werd er informatie toegevoegd aan de woorden van de broers: dit is onmogelijk, dit kan niet, dit klopt niet, dit is niet waar! Het totaal van alle woorden in de geestelijke en de natuurlijke wereld bepaalde het resultaat: hij kon het niet geloven, hij ging er niet op in, zijn hart bleef er koud onder. In zijn diepste wezen, zijn hart, in het ‘coördinatie-centrum’ werd alle informatie gezamenlijk verwerkt en de reactie bewerkt.
In Handelingen 2:37 wordt een geheel andere reactie beschreven: Toen zij dit hoorden, werden zij diep in hun hart getroffen... Bij de toespraak van Petrus kwam er niet alleen in de natuurlijke wereld iets naar hen toe; in de geestelijke wereld werkte de Heer mee; er was ‘beslag van de Geest’. Via natuurlijke en geestelijke oren kwam de boodschap van het Koninkrijk der hemelen in twee werelden tegelijk tot hen. Opnieuw spreekt de bijbel over de indruk die in het hart ontstaat. Een bevestiging van het feit dat het hart het diepste wezen van de mens is. Daar komt alles tezamen. Van daaruit ontstaat ook de reactie.
Wanneer twee personen naar een derde luisteren, is het mogelijk dat bij de één de bedoeling van de spreker overkomt en bij de ander niet, terwijl beiden in de natuurlijke wereld hetzelfde horen en een vergelijkbaar kennisniveau bezitten. De oorzaak hiervan ligt in de geestelijke wereld; de toegevoegde informatie die via de geestelijke oren binnenkomt is verschillend.
Mensen die eenzelfde doel voor ogen hebben, begrijpen elkaar vaak direct; men is op elkaar ‘afgestemd’. Anderzijds kunnen mensen (geestelijk) zover van elkaar vervreemd zijn dat zij niet meer normaal iets met elkaar kunnen overleggen. Zij zoeken overal wat achter en durven vaak niet zonder meer op de woorden van de ander af te gaan. Het wederzijds vertrouwen ontbreekt, de communicatie is daardoor ernstig bemoeilijkt.
In al deze voorbeelden kunnen we de twee parallel lopende lijnen onderscheiden; in de meeste gevallen wordt de indruk, het resultaat van het gehoorde, met name door de (toegevoegde) informatie vanuit de geestelijke wereld bepaald.

Muziek

Deze beïnvloeding vanuit de geestelijke wereld speelt niet alleen mee in gesprekken van mensen onderling. Ook bij het horen van en luisteren naar muziek kunnen we een tweede lijn ontdekken.
Koning Saul werd rustig door het luisteren naar de muziek die door David op de citer werd voortgebracht. In de geestelijke wereld ging er een positieve invloed van David uit die door God werd ondersteund. En dit was het waardoor de boze geest van Saul week en hij verlichting ervoer (1Sam.16:23).
In 2 Koningen 3 staat dat Elisa een citerspeler liet halen om zich op dat moment goed te kunnen concentreren op wat God bedoelde in de gegeven situatie... En het geschiedde, toen de citerspeler speelde, dat de hand des Heren op hem kwam (vs.15).
Met muziek kunnen mensen een bepaald klimaat teweegbrengen in de geestelijke wereld. Het is evenwel nooit het instrument op zich dat deze sfeer bepaalt; degene die de muziek voortbrengt, is hiervoor verantwoordelijk. Dit klimaat kan door andere mensen die naar deze muziek luisteren, worden ervaren. Zij komen op dat moment in contact met de geest(en) die bij het maken van deze muziek geïnspireerd hebben.
Er kan met behulp van instrumenten heel veel tot stand gebracht worden in de geestelijke wereld; dit geldt in positieve, maar ook in negatieve zin.
Wat een ondersteuning geven instrumenten als piano en orgel (en nog vele andere) aan onze gemeentezang, indien zij door mensen bespeeld worden die met hart en ziel de Heer willen dienen.
Maar zijn wij ons ook bewust van de gevaren die de mens bedreigen, wanneer hij zonder onderscheiding naar ‘allerlei’ muziek luistert? Ook dàn wordt er vanuit de geestelijke wereld iets toegevoegd. De duivel zal zich ook langs deze weg aan mensen proberen op te dringen; hij buit iedere situatie uit. Er is veel meer aan de hand dan alleen maar een ‘draaiend plaatje’. Bij degene die geen of onvoldoende kennis heeft van de geestelijke wereld, kan de vijand onopgemerkt zijn vernietigend en verdervend werk doen. De gevaren van bepaalde muziekstijlen en soorten zijn hiermee in hun wezen en hun werking aangeduid.
Hiermee willen we overigens beslist niet suggereren dat er geen prachtige muziekstukken zouden bestaan waarnaar we met veel genoegen kunnen luisteren. Het gaat er om dat wij - in alles wat we horen - de tweede lijn, de realiteit in de geestelijke wereld, gaan onderscheiden.

Reactie

Onmiddellijk wil ik hierbij aantekenen dat de mens niet passief hoeft te zijn in alles wat hij hoort en waarneemt. Integendeel! Ieder mens kan wanneer hij iets hoort, beslissen of hij zich ervoor wil openen. Er is verschil tussen iets ‘horen’, of naar iets ‘luisteren’. Bij het laatste is er sprake van een bewust en gericht bezig zijn.
Men kan het gehoorde ook helemaal langs zich heen laten gaan en wel op twee totaal verschillende manieren. Dit kan heel bewust geschieden... daar leen ik mijn oor niet voor... maar ook onverschillig, onoplettend en onbewust. Bij de laatstgenoemde opstelling heeft de mens geen controle over de dingen van de geestelijke wereld.
Ik geloof dat het voor ons te allen tijde nodig is om bewust te leven en ons dus ook bewust te zijn wat we horen. Wat komt er naar mij toe? Waar wil ik naar luisteren? Waar open ik mijn hart voor? Waar ga ik op in? Waar sluit ik mij voor af? Dit houdt in vele gevallen een bewuste keuze in. Wij dragen geen verantwoordelijkheid voor de dingen die anderen tegen ons zeggen, of voor wat er - vanuit twee werelden - op ons afkomt. Maar wij zijn wel persoonlijk verantwoordelijk voor wat wij doen met hetgeen wij horen.

Bedoeling van God

In Deuteronomium 11 wordt duidelijk aangegeven wat de mens met de woorden van God dient te doen. In vers 13 wordt gesproken over een ‘aandachtig luisteren’ en in vers 18 over het ‘in uw hart en in uw ziel leggen’. In Spreuken 4:4 staat: Laat uw hart mijn woorden vasthouden; onderhoud mijn geboden, opdat gij moogt leven. Paulus schrijft: met het hart gelooft men tot gerechtigheid, en: het geloof is uit het horen (Rom.10:10,17). Ook wij mogen diep in ons hart getroffen zijn over de heerlijke bedoelingen van God met ons leven. God wil door woord en Geest ons diepste wezen aanspreken en zodoende geloof in Hem opwekken. Wij mogen onze oren wijd open zetten voor de woorden Gods die in twee werelden tegelijk naar ons toekomen. Niet voor niets spreekt de Openbaring over ‘wie een (geestelijk) oor heeft, die hore wat de Geest tot de gemeente zegt’. Christus kan dan door het geloof in onze harten woning maken (Ef.3:17).
Tijdens de prediking van het evangelie zal de Heer werkzaam willen zijn om allen die luisteren, op te voeden tot de gerechtigheid. Maar ook andere geesten zullen hun activiteiten willen ontplooien en hun gedachten willen toevoegen aan het gesprokene, teneinde de woorden Gods te verdraaien of te overschreeuwen en de aandacht voor zich op te eisen. Hierdoor zal bij degenen die dit niet of onvoldoende onderscheiden, een geheel verkeerde indruk van een boodschap kunnen ontstaan en zal de bedoeling van de Heer hen kunnen ontgaan. We zouden het werk van deze machten der duisternis kunnen vergelijken met een ‘etherpiraat’ die de lopende radio-uitzending stoort of zelfs helemaal wegdrukt. Ook deze werking werd door Paulus onderkend: Ja, tot heden toe ligt, telkens wanneer Mozes voorgelezen wordt, een bedekking over hun hart (2Cor.3:15). Maar hij reikt ook de oplossing hiervoor aan: Telkens wanneer iemand zich tot de Here bekeerd heeft (in de totale betekenis van het woord), wordt de bedekking weggenomen (vs.16).

Bewust worden

Het is van groot belang dat wij bewust worden en blijven van het bestaan en de beïnvloeding van die ‘tweede lijn’ bij alles wat we horen. Wat laten we allemaal naar binnen komen als we met bepaalde dingen bezig zijn? Ik geloof dat dit een heel praktisch punt is voor ons dagelijks leven. Wat komt er allemaal naar ons toe via radio en TV, plaat, cassette of cd... en in allerlei gesprekken thuis, op het werk, op school en in de gemeente. De geestelijke wereld is altijd actief. Vanuit het Koninkrijk Gods wil de Heer ons in alles te hulp komen, te allen tijde tot ons spreken, zodat wij kunnen weten wat wij dienen te doen en te laten. Dit vereist een bewuste opstelling naar de Heer toe, niet alleen 's zondags bij het beluisteren van de prediking, maar juist ook in de week bij het alledaagse bezigzijn.
Het rijk der duisternis zit evenwel ook niet stil. Ongevraagd en hondsbrutaal mengen deze geesten zich in allerlei woorden, gesprekken e.d. Zij praten overal tussen door en brengen zo hun gedachten vanuit de geestelijke wereld over op de mens, teneinde in hem een negatieve en schade-veroorzakende reactie te bewerken. Voor de mens die zich van de werkelijkheid in de geestelijke wereld niet bewust is, blijft dit een verborgen zaak met alle nare gevolgen van dien.

Onderscheiding

Wij mogen als kinderen van het Koninkrijk gaan leven zoals Jezus. Hij onderscheidde in alle gevallen de bron in de geestelijke wereld. Zijn geestelijke oren waren geoefend in het onderscheiden van goed en kwaad. Hij sprak wat Hij van God had gehoord (Joh.8:26) en weersprak alles wat de vijand hem wilde aanwrijven. Zelfs toen er via Petrus ‘woorden Gods’ naar Hem toekwamen, onderscheidde Jezus nog de werkelijke spreker: Ga weg, achter Mij, Satan (Mat.16:23).
Laten wij dit vermogen om te onderscheiden onder leiding van de Heer verder ontwikkelen. Jezus waarschuwt: Zie toe wat gij hoort (Mar.4:24) en: zie toe hoe gij hoort (Luc.8:18). Daarin doet Jezus duidelijk een beroep op ons. Let op de dingen die op je afkomen en let op je eigen opstelling en instelling bij dit alles. Het is onze keuze; wijzelf mogen hierin ons hart bewaren. Hij zal ons hierin met alles wat in Hem is, ondersteunen.

Herstel en genezing

Wat te doen als onze oren nog niet wijd open staan voor de woorden Gods en we telkens, wanneer de boodschap van het Koninkrijk der hemelen wordt gebracht, ‘een bedekking’ ervaren? We horen de prediking dan wel, maar we begrijpen niet of maar ten dele wat God ons bedoelt te zeggen. Wat te doen als je de stem van de Heer niet kunt waarnemen in het leven van alle dag, ondanks dat je je bewust op Hem richt?
We mogen dit onderkennen als een werking van een ‘verdovende’ en doofmakende macht der duisternis, in vele gevallen een occult-weerspannige geest. Na bevrijding in de naam van Jezus Christus onder handoplegging in de gemeente, is herstel mogelijk van alle schade die door de inwerking van deze macht in het hart is ontstaan. De genezing komt tot stand door goed en gericht onderwijs in de gemeente en door het persoonlijk indrinken vàn en werken mèt deze woorden van eeuwig leven, waardoor elke verwarring verdwijnt. Gode zij dank, die ons ook op dit punt de overwinning geeft door Jezus Christus onze Heer.
Het normale, gezonde en door God bedoelde functioneren is dan weer mogelijk. We mogen dan ook gaan bemerken dat het vermogen om duidelijk en helder te horen, zich verder gaat ontwikkelen. We kunnen weer ‘ten volle’ gaan verstaan en begrijpen wat de Heer tot ons zegt.
Daarnaast kunnen we met geopende oren de leugenaar, de aanklager, de verleider en welke boze geest ook, te allen tijde gaan onderkennen en ons volledig voor het duivels venijn afsluiten. Dat is bewust leven.

Leven naar Gods wil

Het horen is een heel belangrijke schakel in het communicatieproces. Als de Heer ons wil leren en onderwijzen aangaande de weg die wij mogen gaan, dienen wij allereerst goed naar Hem te luisteren. Maar hiermee is de zaak nog niet rond. Wij dienen zijn woorden te geloven, te bewaren in ons hart en er naar te gaan handelen (Luc.6:47). Alle vermogens dienen ingezet te worden om als zoon van God te gaan leven. Vandaar dat we in de komende artikelen met deze dingen zullen doorgaan.
Wat betreft het horen is het van groot belang dat we bewuster dan ooit gaan leven. Wij willen niet nonchalant zijn en de dingen maar over ons heen laten komen. Juist door een bewust en gericht bezig zijn vanuit de werkelijkheid van Christus, zullen we bemerken dat niet alleen het onderscheidings-vermogen toeneemt, maar ook het weerstandsvermogen ten opzichte van alles wat de duivel tegen ons wil ondernemen.
Zo zullen we in een nauwe relatie met de Heer, in een diepe en intense vrede, vanuit een hart vol liefde tot de Heer en tot de waarheid, in grote blijdschap alles kunnen doen wat Hij ons geeft te doen. In zo'n leven zal God ons, in en door Jezus Christus, ieder persoonlijk en samen als gemeente kunnen leiden naar de volledige realisatie van zijn bedoeling met mens en schepping.